Jestem dłużnikiem i w mojej sprawie został wydany nakaz zapłaty, który niedługo się uprawomocni. Jak dłużnik może bronić się przed działaniem wierzyciela i komornika?
Czego jako dłużnik mogę się spodziewać po moim wierzycielu?
Każdy, kto zalega z zapłatą należności musi się liczyć z podjęciem przez wierzyciela konkretnych prawnie przewidzianych kroków celem odzyskania należności.
Wezwanie do zapłaty
Wierzyciel w pierwszej kolejności, może wezwać do uregulowania zobowiązania i może następnie to uczynić ponownie, ale tym razem wskazując na ostateczne/przedsądowe wezwanie z wyznaczeniem terminu na dokonanie zapłaty.
Pozew o zapłatę
Po upływie wyznaczonego terminu, będzie mógł złożyć stosowny pozew do sądu (lub e-sądu). To, jaki rodzaj postępowania będzie optymalny w danej sprawie zależeć będzie od okoliczności danej sprawy.
Sprzeciw lub zarzuty od nakazu zapłaty
Sąd zbada sprawę i wyda stosowne orzeczenie lub oddali/odrzuci pozew. Po otrzymaniu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym/nakazowym/elektronicznym, dłużnik uzyskuje uprawnienie do złożenia sprzeciwu/zarzutów od wydanego nakazu. W wyniku złożonego sprzeciwu/zarzutów postępowanie toczy się aż do prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy.
Klauzula wykonalności
Jeśli nakaz zapłaty się uprawomocni, czyli w ciągu 14 dni od jego doręczenia nie wniesiono środka zaskarżenia i nie uregulowano należności to po nadaniu klauzuli wykonalności wydanemu nakazowi zapłaty, może on stać się podstawą do wszczęcia egzekucji przez komornika. Podważanie klauzuli wykonalności może się odbyć w dwóch trybach: zażalenia na postanowienie o nadaniu klauzuli, jak i wniosku o uchylenie postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności ze względu na zmianę okoliczności.
Wniosek o wszczęcie egzekucji
Wierzyciel będący w posiadaniu nakazu zapłaty z nadaną klauzulą wykonalności może skierować wniosek o wszczęcie egzekucji do komornika sądowego. Jeśli egzekucja zostanie wszczęta, dłużnik ciągle posiada prawo na podjęcie działań celem ochrony swoich interesów.
Więcej http://prawoegzekucji.pl/system-egzekucji-w-polsce-zajecie-komornicze/
Jakie posiadam uprawnienia jako dłużnik w trakcie prowadzonej egzekucji?
W toku prowadzonej egzekucji dłużnikowi (lub przed jej wszczęciem w przypadku wskazanym poniżej) przysługuje:
- wobec wierzyciela – powództwo przeciwegzekucyjne (opozycyjne lub ekscydencyjne);
- wobec komornika – skarga na czynność komornika;
- wobec komornika – nadzór administracyjny sądów (np. w przypadku bezczynności komornika).
Powództwo przeciwegzekucyjne to jeden ze środków obrony dłużnika lub osoby trzeciej przed prowadzoną przeciwko nim egzekucją, gdy postępowanie takie narusza ich prawa.
Wyróżnia się dwa rodzaje powództwa przeciwegzekucyjnego: powództwo opozycyjne i ekscydencyjne.
Powództwo opozycyjne
Z uwagi na fakt, że organy egzekucyjne nie badają zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym, stanowi jedyny merytoryczny środek obrony dłużnika przed egzekucją. Powództwo stosuje się, gdy dłużnik zamierza w drodze procesu żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo jego ograniczenia.
Uprawnionym do wytoczenia powództwa oprócz dłużnika jest także małżonek dłużnika, który wykaże, że egzekwowane świadczenie nie należy się wierzycielowi, przy czym małżonkowi przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.
W przypadku powództwa opozycyjnego w pozwie należy ponadto dokładnie określić:
- tytuł wykonawczy, który ma być pozbawiony wykonalności,
- w jakim zakresie powód domaga się pozbawienia (tj. w całości czy w części i w jakiej części) lub ograniczenia wykonalności.
Przed nadaniem klauzuli wykonalności złożenie powództwa nie jest możliwe.
Powództwo ekscydencyjne
Stanowi środek obrony przysługujący osobie trzeciej, która może żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. Skierowanie egzekucji do zajętego przedmiotu może naruszać takie prawa podmiotowe osoby trzeciej, jak – własność, współwłasność, użytkowanie wieczyste, użytkowanie ruchomości lub praw.
Osobą trzecią jest każda osoba inna niż dłużnik wymieniony w tytule wykonawczym, której prawa zostały naruszone w postępowaniu egzekucyjnym np. współwłaściciel inny niż dłużnik. Powództwo ekscydencyjne jest dopuszczalne po wszczęciu egzekucji poprzez zajęcie przedmiotu, którego wyłączenia domaga się powód. Powództwo to wytacza się przeciwko wierzycielowi, a jeżeli dłużnik zaprzecza prawu osoby trzeciej, należy wówczas pozwać także dłużnika.
Termin na wniesienie takiego powództwa to 1 miesiąc od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa. Warto uwzględnić w pozwie wniosek o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego.
Skarga na czynności komornika
Skargę może złożyć każda osoba, której:
- prawa zostały naruszone przez czynności komornicze,
- prawa zostały zagrożone przez działania komornika,
- prawa zostały naruszone przez zaniechanie działań komorniczych,
- prawa zostały zagrożone przez zaniechanie działań komorniczych.
Skargę mogę zatem złożyć:
- dłużnik, wobec którego wykonywana jest egzekucja komornicza,
- wierzyciel,
- sąd,
- prokurator,
- organizacja społeczna,
- osoby obecne podczas czynności komorniczych dokonywanych wobec dłużnika (np.: współzamieszkujące z nim).
Zgodnie z prawem skargę można wnieść maksymalnie w ciągu 7 dni od:
- dokonania danej czynności przez komornika,
- zawiadomienia osoby, której prawo zostało naruszone albo zagrożone przez czynności komornika,
- chwili, w której osoba dowiedziała się o dokonanej przez komornika czynności.
Postępowanie w przedmiocie skargi na czynności komornika
- Wszczęcie postępowania: Skarga na czynności komornika powinna zostać wniesiona samemu komornikowi.
- Uwzględnienie skargi lub przekazanie jej do sądu: Komornik w ciągu 3 dni sporządza uzasadnienie zaskarżonej czynności lub przyczyn zaniechania i kieruje skargę do sądu wraz z aktami sprawy lub w całości uwzględnia skargę.
- Zawiadomienie: Komornik zawiadamia skarżącego oraz osoby zainteresowane o swojej decyzji.
- Postępowanie przed sądem: Sąd bada skargę na czynność komornika (opłata od skargi, która trafia do Sądu wynosi 100 zł).
Zmiany w 2019 roku
W 2019 roku czekają nas zmiany w zakresie postępowania egzekucyjnego, w tym te dotyczące skargi na czynności komornika. Wśród tych zmian wspomnieć można:
- zmniejszenie opłaty od skargi na czynność komornika ze 100 zł do 50 zł,
- sądem właściwym dla sprawy dotyczących skargi na czynności komornika będzie sąd właściwy ze względu na siedzibę kancelarii komornika,
- komornik będzie musiał przedstawić wzór skargi dłużnikowi na jego żądanie.
W odpowiedzi na pytanie postawione we wstępie – w pierwszej kolejności należy wnieść w terminie środek zaskarżenia na wydany nakaz zapłaty, a gdyby nakaz zapłaty się już uprawomocnił – można bronić swoich interesów w oparciu o przedstawione w tej publikacji procedury.
Autor: Adwokat Judyta Kasperkiewicz, Zespół „Adwokat Twoich Finansów”
Stan na dzień: 25 września 2018 roku
W następnym tygodniu: Czy obowiązek złożenia oświadczenia woli może być przedmiotem egzekucji komorniczej? Przedstawimy nietypowe rodzaje egzekucji, a konkretnie egzekucję świadczeń niepieniężnych.
Informacja: Przedstawiona informacja jest udostępniana nieodpłatnie, ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej.
Zachowaj ostrożność, NYC/London, Fot. Pixbay.com
Najnowsze komentarze