*Widziałem bardzo dobrą ofertę inwestycji. Mogę dużo zarobić w krótkim czasie. Muszę tylko najpierw wyłożyć sumę pieniędzy z własnych oszczędności. Czy ta inwestycja jest bezpieczna, czy nie ma tutaj zagrożenia, że jest to piramida finansowa?
Czym jest piramida finansowa?
Piramida finansowa (z ang. pyramid scheme; Ponzi scheme) to działalność inwestycyjna, która polega na obiecywaniu inwestorom zysków w zamian za zainwestowanie środków finansowych w tę pozorną działalność, a w rzeczywistości chodzi jedynie o zwerbowanie do udziału w tej strukturze nowych osób, które przystępując do niej muszą wpłacić określoną z reguły niewielką sumę.
Struktura opiera się na założeniu, że koniecznym dla jej funkcjonowania jest przystępowania do niej stale nowych uczestników, gdyż z wpłat tych nowych uczestników wypłacane są zyski dla tych uczestników, którzy wcześniej przystąpili, a w rzeczywistości sama inwestycja jest pozorna.
To, co różni piramidę finansową od tej piramidy klasycznej, to fakt, że jej uczestnicy nie poprzestają na wpłacie jednorazowo środków, a zachęceni powtarzają wpłaty przez co ich późniejsze straty są większe niż w klasycznej piramidzie.
Prawo chroni konsumentów i taka działalność zaliczana jest do nieuczciwych praktyk rynkowych, a zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym:
„Kto stosuje agresywną praktykę rynkową podlega karze grzywny”.
Ponadto, zgodnie z art. 286 Kodeksu karnego, takie zachowanie zakwalifikowane może zostać jako oszustwo, gdyż:
„Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.
Więcej o nieuczciwych praktykach http://prawoegzekucji.pl/o_nieuczciwych_praktykach/
Co czeka każdą piramidę finansową?
Okres funkcjonowania każdej piramidy finansowej jest ograniczony, gdyż zależy od tego, w jakim tempie będą pojawiali się nowi uczestnicy i związane z tym środki finansowe wypłacane na poczet wypłat dla wcześniej zaangażowanych uczestników.
Piramida finansowa funkcjonuje bez zarzutów do czasu aż pierwsi uczestnicy zdecydują się wycofać zainwestowane przez siebie środki. Zwykle następnie organizatorzy tej struktury jeszcze przed wyjściem na jaw prawdy o pozorach inwestycji, wyprowadzają środki lub w inny sposób zostają one utracone.
Jak sama nazwa wskazuje, każdy z kolejnych uczestników tej struktury tworzy piramidę, która może łatwo się zawalić, gdy poszczególni uczestnicy zaczną się z niej wycofywać, a nie ma oparcia w rzeczywistych inwestycjach.
Jak się ustrzec przed inwestycją w piramidę finansową?
W odróżnieniu od klasycznej piramidy, przy piramidzie finansowej, co do zasady łatwiej zrewidować konkretną ofertę inwestycyjną i potwierdzić jej wiarygodność, gdyż rynek usług finansowych jest regulowany w Polsce, jak też w innych krajach. Podmioty, które oferują usługi finansowe pod postacią oferty lokacyjnej lub inwestycyjnej winny tego dokonywać na podstawie stosownego zezwolenia (ewentualnie poprzez wpis do właściwego rejestru) lub na innej podstawie zgodnej z przepisami prawa.
Nadzór nad rynkiem usług finansowych sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). KNF udostępnia na swojej stronie internetowej wyszukiwarkę podmiotów uprawnionych do działania na rynku finansowym. Warto również zapoznać się z „Listą ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego”, na której umieszczane są podmioty wobec których KNF złożyła do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa prowadzenia działalności na rynku finansowym bez zezwolenia.
Warto unikać ofert inwestycji zapewniających wysokie zyski. Jeśli oferta obejmuje zapewnienie o wysokich zyskach w krótkim okresie, to można przypuszczać, że nie jest to oferta w pełni bezpieczna i należy ją sprawdzić.
Czy inwestycja w kryptowaluty stanowi inwestycję w piramidę finansową?
Na dzień dzisiejszy nie ma odpowiedzi na to pytanie. Inwestorzy muszą ostrożnie podchodzić do wszelkich inwestycji w kryptowaluty podobnie, jak do innych inwestycji. Niestety, ale duża część ICO (Initial Coin Offering), co jest gromadzeniem kapitału na prowadzenie działalności poprzez emisję nowych kryptowalut i tokenów, stanowi zabieg zmierzający do zbudowania piramidy finansowej.
Wielu krytyków nowych technologii wskazuje na podobieństwa w funkcjonowaniu piramidy finansowej i kryptowalut. To, co pozwala przeciwstawić się tym twierdzeniom to – duża skala zastosowania kryptowalut, coraz przychylniejsza polityka finansowa poszczególnych państw czy zainteresowanie narodowych i międzynarodowoych instytucji finansowych tą technologią. Jednakże, odpowiedzi brak odpowiedzi na pytanie o to, czy kryptowaluta to bańka spekulacyjna, czy czekamy też jedynie na tzw. moment Minsky’ego (tj. w wyniku spekulacji załamanie piramidy finansowej).
Przykłady piramid finansowych: piramida Charlesa Ponziego z Bostonu, nowojorska piramida Bernarda Mudoffa, rosyjska piramida MMM, piramida Amber Gold i wiele innych.
Odpowiadając na pytanie postawione we wstępie: Jeśli pojawiają się obawy o to, czy inwestycja jest bezpieczna, to znaczy, że należy sprawdzić podmiot oferujący daną inwestycję. Takie sprawdzenie powinno polegać na zrewidowaniu, czy ten podmiot prowadzi w Polsce działalność, czy jego działalność jest regulowana i czy została zarejestrowana, a gdy jest to podmiot zagraniczny, to czy dokonał notyfikacji KNF. Warto również sprawdzić jego stronę internetową i fora internetowe, gdzie internauci dzielą się informacjami o różnorakich oszustwach.
Autor: Adwokat Judyta Kasperkiewicz, Zespół „Adwokat Twoich Finansów”
Stan na dzień: 28 sierpnia 2018 roku
Informacja: Przedstawiona informacja jest udostępniana nieodpłatnie, ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej.
W następnym tygodniu: Otrzymałem zajęcie wynagrodzenia za pracę mojego pracownika. Jakie skutki powoduje takie zajęcie? Czy muszę na nie odpowiadać skoro pracownik zarabia wynagrodzenie w kwocie minimalnej? Czy komornik może ukarać mnie grzywną za nieuregulowanie kwoty długu?
Najnowsze komentarze